Selahattin Eyyubî, 1138’de Irak’ta doğdu. Nurettin’in Şam’da bulunan sarayında eğitim gören Selahattin Eyyubî, Mısır’a vali olarak atanmıştı. 1174’te bağımsızlığını ilan etti. Mısır’ın tek hâkimi oldu. Şam ve Filistin üzerine yürüdü. Kudüs’te bulunan Haçlıları yenilgiye uğrattı ve Kudüs’ü geri aldı. Kudüs’te Haçlıların kilise haline getirdiği Mescid-i Aksa’yı tekrar camiye çevirdi ve onarttı (1187). Böylece 1099’da Haçlıların eline geçmiş olan Kudüs, 88 yıl sonra tekrar İslâm hâkimiyetine dönmüş oluyordu.

Filistin’de Haçlıların inşa ettiği Norman üslûbu eserlerden örnek alarak yaptırdığı Kahire’deki kale ve surlar bu gün de takdirle karşılanıyor. Selahattin Eyyubî, Kahire kentini geliştirdi ve kentte önemli eserlere ismini bıraktı. Kahire’de yaptığı ilk eser, İmam-ı Şâfii’nin türbesi ile cami ve hastane olmuştur. Türbenin kubbesi, oyma desenli taş örgüsü ile bir sanat şaheseridir.

Kudüs’te, Şam’da ve Halep’te Eyyubî döneminden kalan pek çok ve değerli eserleri vardır. Selahattin Eyyubî, 1193’te Şam’da vefat etti. Türbesi Şam’dadır. Eyyubîler, yarım yüzyıl daha hüküm sürdükten sonra yerlerini Memlûk Türklerine terk etmek zorunda kaldılar.

YILMAZ ERGÜVENÇ